เนื่องจากช่วงปี พ.ศ. ๒๕๒๕ – ๒๕๓๐ มีบุคคลบางกลุ่มได้ทำการลักลอบขุดเจาะโบราณสถานต่าง ๆ หลายแห่ง ทำให้เกิดความเสียหายแก่โบราณสถาน โบราณวัตถุ ของท้องถิ่น คณะครูโรงเรียนสันป่าตองวิทยาคมได้ตระหนักถึงคุณค่าของศิลปวัฒนธรรมที่มีในท้องถิ่น จึงได้จัดตั้งศูนย์สืบค้นและอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่นขึ้น เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๒๗ โดยมีจุดประสงค์ดังนี้
๑. เพื่อเป็นศูนย์กลางการศึกษาค้นคว้า และรวบรวมข้อมูลทางศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่น
๒. เพื่อเป็ฯการปลุกจิตสำนึกทางวัฒนธรรม และความรักความหวงแหนในท้องถิ่นของตน
๓. เพื่อเป็นศูนย์กลางการส่งเสริมเผยแพร่ และอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่น
ต่อมาทางสำนักงานวัฒนธรรมแห่งชาติ ได้ประกาศให้ศูนย์สืบค้นและอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่นโรงเรียนสันป่าตองวิทยาคมเป็นศูนย์วัฒนธรรมอำเภอสันป่าตอง เมื่อวันที่ ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๓๑ นับเป็นศูนย์วัฒนธรรมอำเภอ ๑ ใน ๒๐ แห่งแรกของประเทศ จึงเป็นศูนย์รวมศิลปวัตถุโบราณวัตถุ เครื่องมือ เครื่องใช้ต่าง ๆ ของท้องถิ่นที่กระจัดกระจายอยู่ตามที่ต่าง ๆ ให้อนุชนรุ่นหลังได้ใช้เป็นแหล่งศึกษาค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่น
ในปีการศึกษา ๒๕๕๒ สมาคมผู้ปกครองและครูโรงเรียนสันป่าตองวิทยาคมได้มีมติเห็นชอบให้ก่อสร้างอาคารหอศูนย์วัฒนธรรมอำเภอสันป่าตอง เพื่อเป็นศูนย์กลางในการสืบสาน อนุรักษ์ เผยแพร่ วัฒนธรรมท้องถิ่น สิ้นทุนทรัพย์ในการก่อสร้าง จำนวนทั้งสิ้น ๘๕๕,๒๐๙ บาท (แปดแสนห้าหมื่นห้าพันสองร้อยเก้าบาทถ้วน) และทำพิธีเปิดเมื่อวันที่ ๔ มีนาคม ๒๕๔๔